Garanti Antlaşması (Zürih, 11 Şubat 1959)

admin

Beğenme

Yorum Yaz

Favorilere Ekle

Garanti Antlaşması, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlık döneminde üç garantör devlet olan Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık arasında yapılmıştır. Antlaşma, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünü korumayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda, garantör devletlerin Kıbrıs’ın güvenliğini garanti etmeyi ve adada istikrarı sağlamayı taahhüt ettiği önemli bir belgedir.

Garanti Antlaşması, Kıbrıs adasında bir anlaşmazlık durumunda, garantör devletlerin müdahale hakkını ve sorunların çözümü için diplomatik girişimlerde bulunma yetkisini tanımaktadır. Ancak, antlaşma çerçevesinde, garantör devletlerin tek taraflı müdahalesi kabul edilemez ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin egemenliğine saygı gösterilmesi gerekmektedir.

GARANTİ ANTLAŞMASI, Kıbrıs Sorunu’nun çözüm sürecinde önemli bir belge olarak hala güncelliğini korumaktadır ve Kıbrıs’ın geleceğiyle ilgili tartışmaların temelini oluşturmaktadır. Ancak, antlaşma çerçevesinde çözüm için taraflar arasında uzlaşıya ulaşılması ve siyasi irade gösterilmesi gerekmektedir.

Bu antlaşma, Kıbrıs’ın bağımsızlık sürecinde imzalanmış ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturan bir belgedir.

Bir taraftan Kıbrıs Cumhuriyeti, diğer taraftan Yunanistan, İngiltere ve Türkiye,

1. Anayasanın esas maddeleri ile kurulan ve düzenlenen Kıbrıs Cumhuriyetinin bağımsızlığının, toprak bütünlüğünün ve güvenliğinin tanınması ve devamının kendi ortak yararları gereği olduğunu dikkate alarak.
2. Sözü edilen anayasa ve oluşturulan duruma saygı gösterilmesini güvence altına alacak işbirliğini arzulayarak, aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmaya varmışlardır.

MADDE 1.
Kıbrıs Cumhuriyeti, kendi bağımsızlığını, toprak bütünlüğünü ve güvenliğini devam ettirmeyi ve anayasaya saygıyı güven altına almayı üstlenir. (taahhüt eder)
Kıbrıs Cumhuriyeti, ayrıca tümüyle veya bir bölümüyle herhangi bir devlet ile hiçbir şekilde siyasi veya ekonomik bütünleşmeye girmeyeceğini taahhüt eder. (sorumluluğunu yüklenir)
Kıbrıs Cumhuriyeti, bu maksatla adanın gerek birleşmesini, gerekse taksimini doğuracak doğrudan doğruya (direkt olarak) veya dolaylı olarak gerçekleştirmeye yardımcı ve teşvik edici tüm hareketleri yasaklar.

MADDE 2.
Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 1’nci maddede belirtilen taahhütlerini kaydederek, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını, ülke bütünlüğünü, güvenliğini ve anayasanın temel maddeleri ile oluşan durumu (state of affairs) tanırlar ve garanti ederler.
Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin diğer herhangi bir devlet ile gerek birleşmesini. gerekse Ada’nın taksimini doğrudan doğruya, veya dolaylı olarak gerçekleştirmeye yardım ve teşvik edici bir amacı olan tüm hareketleri kendi yetki ve ilgileri oranında önlemeyi üstlenirler.

MADDE 3.
Bu Antlaşma hükümlerinin herhangi birinin ihlali (çiğnenmesi) halinde Yunanistan, Türkiye ve İngiltere bu hükümlere saygıyı sağlamak için gerekli girişimlerin yapılması ve önlemlerin alınması maksadıyla aralarında danışmalarda bulunmayı üstlenirler.
Üç garantör devletten biri, birlikte veya birbirlerine danışarak (işbirliği halinde) hareket etmek olanağı bulunmadığı taktirde, bu antlaşmanın oluşturduğu durumu (state of affairs) münhasıran yeniden oluşturmak gayesi ile hareket etmek hakkını korumaktadırlar.

MADDE 4.
Bu antlaşma imza edildiği gün yürürlüğe girecektir.
Yüksek Akit Taraflar, Birleşmiş Milletler Şartının (charter) 102’nci maddesi hükümlerine uygun olarak bu antlaşmayı Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine en kısa sürede kaydettirmeyi üstlenirler.